Làm việc quá sức không chỉ gây căng thẳng, lo âu, mà còn dẫn đến đau lưng dưới, huyết áp cao—những vấn đề quen thuộc với ai thường xuyên làm việc dài giờ. Trong khi tranh luận về tuần làm việc 4 ngày vẫn nóng, một số nơi lại đi ngược xu hướng: tháng 7/2024, Hy Lạp cho phép một số nhà tuyển dụng áp dụng tuần 6 ngày, Samsung cũng yêu cầu lãnh đạo làm 6 ngày/tuần. Vậy, làm việc dài giờ ảnh hưởng thế nào đến cơ thể?
Báo cáo năm 2021 của WHO và ILO cho thấy, làm trên 55 giờ/tuần gây ra 745.000 ca tử vong do đột quỵ và bệnh tim năm 2016—tăng 29% so với năm 2000. Alexis Descatha, nhà nghiên cứu tại Đại học Angers-Inserm (Pháp), khẳng định: “Làm việc quá sức là bệnh nghề nghiệp số một thế giới.” Ngay cả tuần 40 giờ—từng được xem là chuẩn mực cân bằng công việc-cuộc sống—cũng không còn lý tưởng. Grace Sembajwe, chuyên gia tại Đại học Y tế Công cộng Indiana, nói: “40 giờ/tuần chưa hẳn tốt cho sức khỏe.”
Làm việc dài giờ gây căng thẳng trực tiếp, giữ cơ thể trong trạng thái “chiến đấu hay chạy trốn”, tăng cortisol, làm rối loạn đường huyết và miễn dịch. Nếu kéo dài, người lao động có thể gặp huyết áp cao, đau đầu, lo âu, trầm cảm, rối loạn tiêu hóa, bệnh tim, đột quỵ, hoặc mất ngủ. Gián tiếp, nó cướp thời gian phục hồi. Descatha giải thích: “Làm quá nhiều, bạn không còn giờ để ngủ ngon, ăn uống lành mạnh hay tập thể dục.” Thay thế thư giãn—như đi dạo hay ở bên gia đình—bằng công việc càng làm trầm trọng vấn đề.
WHO và ILO chỉ ra, tác động tích lũy thường rõ rệt sau 10 năm, đặc biệt ở người trên 60 từng làm 55 giờ/tuần khi trẻ. Sembajwe lưu ý: “10 năm là điểm tăng vọt về hậu quả sức khỏe.” Với thời gian ngắn hơn—như dự án căng thẳng tạm thời—tác động ít hơn và có thể giảm nếu nghỉ ngơi kịp thời. Dù vậy, ngay cả trên 40 giờ/tuần cũng đã thấy dấu hiệu bất lợi.
Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ, người lao động ngồi trung bình 3,46 giờ/ngày—nhân viên văn phòng lên tới 8-10 giờ, trong khi lao động chân tay chỉ khoảng 1 giờ. Aidan Buffey, nhà nghiên cứu tại Đại học Limerick (Ireland), cho biết: “Tăng giờ làm là tăng thời gian ngồi,” đẩy nguy cơ bệnh mãn tính như huyết áp cao, tiểu đường tuýp 2. Ngưỡng nguy hiểm là 8-10 giờ ngồi/ngày, vượt 11 giờ thì rủi ro tăng vọt. Kết hợp ngồi làm việc với xem TV sau giờ làm, tổng thời gian thụ động dễ vượt ngưỡng. Ryan Steiner, chuyên gia vật lý trị liệu tại Cleveland Clinic, cảnh báo: “Ngồi lâu tạo áp lực lớn lên cột sống,” dẫn đến đau cổ và lưng dưới.
Với lao động chân tay, hoạt động nhiều lại phản tác dụng—gọi là physical activity paradox. Buffey giải thích: “Hoạt động giải trí giảm nguy cơ tim mạch, nhưng lao động nặng ở công việc lại tăng rủi ro.” Nguyên nhân có thể do thiếu kiểm soát thời gian và cường độ, cộng với không đủ hồi phục. Ngược lại, vận động viên ưu tú tránh được nhờ ưu tiên nghỉ ngơi, dinh dưỡng tốt—điều lao động chân tay hiếm có.
Nghiên cứu cho thấy môi trường làm việc ảnh hưởng lớn. Sembajwe nhấn mạnh: “Công việc áp lực cao, ít kiểm soát liên quan đến bệnh tim mạch.” Người có quyền điều chỉnh tốc độ làm việc hay trách nhiệm báo cáo ít căng thẳng hơn, cải thiện sức khỏe tim. Pearl McElfish, nhà nghiên cứu tại Đại học Arkansas, bổ sung: “Linh hoạt lịch làm việc, bất kể giờ làm hay ngày nghỉ, giảm lo âu và trầm cảm.” Dữ liệu cho thấy hiệu quả này ngay cả khi giờ làm tương đương.
Tập thể dục giúp bù đắp—150-300 phút/tuần giảm rõ rủi ro—hoặc nghỉ ngắn trong ngày (đi bộ, đứng làm việc). Một số nước đã hành động: Iceland áp dụng 4 ngày/tuần cho 86% lao động, Đan Mạch giới hạn 37 giờ/tuần với 5 tuần nghỉ phép bắt buộc. Những thay đổi này cải thiện giấc ngủ, giảm căng thẳng, nâng chất lượng sống. Việt Nam, với tuần làm 48 giờ theo luật, có nên học hỏi? Bạn nghĩ sao về cân bằng giữa công việc và sức khỏe trong bối cảnh này?
Be the first to comment