Căng thẳng giữa Tổng thống Donald Trump và Đại học Harvard, ngôi trường danh giá nhất nước Mỹ, đang leo thang chóng mặt khi Nhà Trắng yêu cầu Harvard phải công khai xin lỗi vì cáo buộc để xảy ra tình trạng “bài xích Do Thái” nghiêm trọng. 
Thư ký Báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt ngày 15/4 tuyên bố mạnh mẽ: “Tổng thống đã nói rõ, Harvard phải tuân thủ luật liên bang. Họ cần xin lỗi vì đã dung túng cho các hành vi phân biệt đối xử nhắm vào sinh viên Mỹ gốc Do Thái.” Lời đe dọa từ ông Trump còn đi xa hơn khi ông đề xuất tước bỏ quyền miễn thuế của Harvard, xem trường như một “tổ chức chính trị” nếu không cải tổ cách quản lý và chấm dứt cái mà ông gọi là “căn bệnh ý thức hệ và ủng hộ khủng bố”.
Tuy nhiên, lời đe dọa này vấp phải rào cản pháp lý lớn. Theo luật Mỹ, các trường đại học như Harvard được miễn thuế thu nhập liên bang vì phục vụ mục đích giáo dục công cộng. Việc thực hiện lời đe dọa của ông Trump đòi hỏi quy trình phức tạp, chưa kể đến việc ông chưa đưa ra kế hoạch cụ thể để hiện thực hóa. Chính quyền Trump lập luận rằng áp lực cải tổ các trường đại học hàng đầu là cần thiết để dập tắt làn sóng bài xích Do Thái và các cuộc biểu tình bị cho là ủng hộ nhóm vũ trang Hamas ở Dải Gaza, vốn đang gây lo ngại cho sinh viên và giảng viên gốc Do Thái.
Bà Leavitt cáo buộc Harvard và một số trường vi phạm Điều VI của Đạo luật Dân quyền, cấm phân biệt đối xử tại các tổ chức nhận tài trợ liên bang. Dù vậy, việc cắt tài trợ không thể thực hiện ngay lập tức, mà phải qua các cuộc điều tra, điều trần và thông báo trước 30 ngày cho Quốc hội Mỹ. Trong khi đó, một số giảng viên và sinh viên phản bác, cho rằng các cuộc biểu tình đã bị phóng đại và gán ghép sai lệch là bài xích Do Thái, nhằm mục đích hạn chế quyền tự do học thuật và tự do ngôn luận.
Nhóm liên ngành Chống tư tưởng bài xích Do Thái (JTFCAS) thuộc Bộ Giáo dục Mỹ đã đưa ra hàng loạt yêu cầu khắt khe với Harvard, từ cấm sinh viên biểu tình, điều chỉnh cơ cấu quản trị, đổi mới tuyển sinh, đến xóa bỏ các chương trình đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI). Tuy nhiên, Chủ tịch Harvard Alan Garber đã thẳng thừng từ chối. Ông khẳng định trường đang nỗ lực chống lại mọi hình thức kỳ thị, bao gồm bài xích Do Thái, nhưng sẽ không hy sinh quyền biểu tình và tự do học thuật của sinh viên. Garber gọi các yêu cầu từ chính quyền Trump là “sự can thiệp chưa từng có” vào một cơ sở học thuật, vi phạm chính Đạo luật Dân quyền mà Nhà Trắng viện dẫn.
Cuộc đối đầu giữa Harvard và Tổng thống Trump không chỉ là câu chuyện về bài xích Do Thái, mà còn là trận chiến lớn hơn về quyền tự do học thuật và ranh giới can thiệp của chính phủ. Liệu Harvard có giữ vững lập trường, hay áp lực từ Nhà Trắng sẽ buộc ngôi trường danh giá này phải nhượng bộ? Câu trả lời vẫn đang nằm trong màn sương mù của chính trị và giáo dục.
Be the first to comment