Các video TikTok từ các nhà máy Trung Quốc gần đây đã gây bão dư luận, khi các influencer Trung Quốc công khai “vạch trần” giá thành sản xuất thấp của các sản phẩm thương hiệu lớn từ Mỹ và châu Âu, đồng thời kêu gọi người tiêu dùng mua trực tiếp từ nhà máy để né tránh thuế quan của Mỹ. Những video này không chỉ làm dấy lên câu hỏi về tính hợp pháp của việc vi phạm thỏa thuận bảo mật (NDA), mà còn phản ánh chiến lược tiếp thị trực tuyến táo bạo của Trung Quốc trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ-Trung.
Các video TikTok từ Trung Quốc, đặc biệt từ các influencer như @LunaSourcingChina, đã thu hút hàng triệu lượt xem khi công khai giá thành sản xuất thấp của các sản phẩm thương hiệu lớn. Ví dụ, video của @LunaSourcingChina cho rằng quần legging yoga của Lululemon được sản xuất tại nhà máy Trung Quốc với giá chỉ 5-6 USD, nhưng bán lẻ tại Mỹ và Úc với giá lên tới 129 USD. Các sản phẩm khác như thiết bị âm thanh của Beats, UE Boom, Sennheiser hay thiết bị gia dụng Miele, Smeg, DeLonghi cũng bị nêu tên, cáo buộc giá bán lẻ bị đội lên gấp nhiều lần so với chi phí sản xuất.
Những video này xuất hiện trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ-Trung leo thang, với việc Tổng thống Donald Trump áp thuế 145% lên hàng hóa Trung Quốc và Trung Quốc đáp trả bằng thuế 125% lên hàng Mỹ. Theo Bloomberg, các video này là một phần của chiến dịch có chủ đích nhằm làm suy yếu chính sách thuế quan của Trump, bằng cách quảng bá sản xuất Trung Quốc là rẻ hơn, hấp dẫn hơn và dễ tiếp cận hơn. Một video có tiêu đề “China exposed the truth” đã đạt 8,3 triệu lượt xem và 492.000 lượt thích, trong khi video về nhà cung cấp Lululemon đạt 2,6 triệu lượt xem.
Ngoài các thương hiệu Mỹ như Lululemon, Nike, các thương hiệu châu Âu như Prada, Burberry, Armani và Bang & Olufsen cũng bị nêu tên, dù không rõ lý do tại sao các thương hiệu này lại bị nhắm đến trong chiến dịch phản đối thuế quan Mỹ. Một số video còn mang tính châm biếm, sử dụng nội dung AI để chế giễu người Mỹ làm việc trong các nhà máy hoặc kêu gọi “cách mạng” chống lại chính sách thương mại Mỹ. Video của người dùng @neil778027 kêu gọi: “Người Mỹ, các bạn không cần thuế quan, các bạn cần một cuộc cách mạng.”
Một trong những vấn đề lớn nhất của các video này là khả năng vi phạm thỏa thuận bảo mật (NDA) giữa các nhà máy Trung Quốc và các thương hiệu quốc tế. Theo giảng viên Hao Dong tại Đại học Southampton, các nhà máy sản xuất thường bị ràng buộc bởi NDA, cấm tiết lộ thông tin về sản phẩm hoặc bán trực tiếp cho người dùng. Việc influencer công khai thông tin về nhà máy và giá thành có thể gây tổn hại đến mối quan hệ lâu dài giữa thương hiệu và nhà sản xuất, như trường hợp của Lululemon, Nike hay Sennheiser.
Hơn nữa, các chuyên gia cảnh báo rằng nhiều sản phẩm được quảng bá trong các video có thể là hàng giả hoặc hàng nhái chất lượng cao. Lululemon xác nhận chỉ 3% sản phẩm của họ được sản xuất tại Trung Quốc đại lục và các sản phẩm chính hãng chỉ được bán qua các kênh chính thức. Tương tự, Louis Vuitton khẳng định không sản xuất hàng hóa tại Trung Quốc, còn Hermès chủ yếu sản xuất tại Pháp. Điều này cho thấy một số video có thể cố tình đánh đồng nhà máy thật với các nhà sản xuất hàng giả để thu hút người tiêu dùng.
Tại các hội chợ thương mại như Hong Kong Fair 2025, các nhà sản xuất Trung Quốc còn công khai cung cấp các sản phẩm nhái thiết kế của Panasonic, Braun, Kenwood, hay Beats, Bose, Skull Candy. Theo ChannelNews, những sản phẩm này thường được chào bán với giá rẻ hơn nhiều, nhưng thiếu chất lượng và bảo hành của hàng chính hãng, gây rủi ro cho người tiêu dùng và thiệt hại cho thương hiệu.
Hành động của các TikToker Trung Quốc đã tạo ra nhiều tác động tiêu cực đối với các thương hiệu Mỹ và châu Âu:
- Suy giảm uy tín thương hiệu: Việc công khai giá thành sản xuất thấp làm người tiêu dùng nghi ngờ về giá trị thực của sản phẩm cao cấp. Ví dụ, quần legging Lululemon với giá bán lẻ 129 USD bị so sánh với giá sản xuất 5-6 USD, khiến người tiêu dùng cảm thấy bị “lừa” về giá trị thương hiệu. Các thương hiệu Miele, Smeg, DeLonghi hay Sennheiser cũng đối mặt với áp lực tương tự khi bị cáo buộc sử dụng lao động giá rẻ Trung Quốc.
- Mất doanh thu: Các video khuyến khích mua trực tiếp từ nhà máy Trung Quốc hoặc qua các nền tảng như Temu có thể làm giảm doanh thu của các kênh bán lẻ chính thức. Theo Bloomberg, các thương hiệu xa xỉ như Prada, Burberry và Armani đang chịu tổn thất doanh thu đáng kể do người tiêu dùng chuyển sang các sản phẩm giá rẻ hơn.
- Rủi ro pháp lý: Các nhà máy Trung Quốc vi phạm NDA có thể bị kiện bởi các thương hiệu, như trường hợp tiềm năng với các nhà máy sản xuất cho Lululemon hoặc Nike. Tuy nhiên, việc khởi kiện tại Trung Quốc thường gặp khó khăn do hệ thống pháp lý phức tạp và sự bảo vệ của chính quyền địa phương đối với các nhà sản xuất nội địa.
- Cạnh tranh từ hàng nhái: Sự phổ biến của các sản phẩm nhái thiết kế tại các hội chợ như Hong Kong Fair làm gia tăng cạnh tranh bất bình đẳng. Các thương hiệu như Beats, Bose hay Panasonic phải đối mặt với nguy cơ mất thị phần vào tay các sản phẩm giá rẻ nhưng chất lượng kém.
Các video TikTok này không chỉ là hành động tự phát mà còn mang dấu hiệu của một chiến dịch tiếp thị có tổ chức, tận dụng thuật toán TikTok và Temu mạnh mẽ để tiếp cận người dùng toàn cầu. Theo Alex Goldenberg từ Viện Nghiên cứu Truyền nhiễm Mạng tại Đại học Rutgers, chiến dịch này nhằm “phá hoại” chính sách thuế quan của Trump bằng cách quảng bá hình ảnh Trung Quốc như “cong xưởng thế giới” với giá cả phải chăng.
Tuy nhiên, việc lách thuế quan không dễ dàng như quảng cáo. Theo Reuters, Mỹ dự kiến hủy bỏ ưu đãi miễn thuế cho các lô hàng nhỏ (de minimis) từ ngày 2/5/2025, khiến người tiêu dùng khó mua trực tiếp từ Trung Quốc mà không chịu thuế. Hơn nữa, các thương hiệu lớn như Lululemon và Nike thường kiểm soát chặt chẽ chuỗi cung ứng, khiến việc mua hàng chính hãng từ nhà máy gần như bất khả thi.
Về phía Trung Quốc, chiến dịch này phản ánh sự tự tin ngày càng tăng trong tiếp thị trực tuyến. TikTok thuộc sở hữu của ByteDance đã trở thành công cụ mạnh mẽ để định hình nhận thức người tiêu dùng toàn cầu. Tuy nhiên, như Tom Harper từ Đại học Đông London nhận định, các video này mang tính đối đầu và chế giễu Mỹ thay vì chỉ đơn thuần quảng bá sản phẩm. Điều này có thể làm gia tăng căng thẳng địa chính trị, đặc biệt khi Mỹ đang thúc đẩy lệnh cấm TikTok hoặc buộc ByteDance thoái vốn.
Nhà sản xuất dao cạo tại Hong Kong Fair tuyên bố sản xuất 70% dao cạo toàn cầu, sản phẩm thương hiệu riêng rẻ hơn tới 80% so với Philips và Braun (thuộc DeLonghi) dù thiết kế gần giống.
#donaldtrumpđánhthuế #trumpđánhthuế
Be the first to comment