Từ đầu đến cuối tác phẩm là bi thương khó thốt nên lời. Rõ ràng không phải SE (SE chính văn, HE ngoại truyện) nhưng ngực vẫn thấy quặn thắt.
Tôi đồng cảm với Diệp Tiếu về tất cả mọi việc nàng làm. Có lẽ do tính cách khá tương tự. Có chút cố chấp, có chút điên cuồng, lạnh lẽo nhẫn tâm, cô đơn lạc lõng, ôm chặt nỗi đau không chịu buông bỏ…. Vì thế tôi thương hại nàng, không nỡ nhìn nàng thương tổn đầm đìa máu me. Chẳng nhớ rõ trong suốt quãng thời gian mới thành hình đến khi nàng được trọn vẹn hạnh phúc, nàng đã phải trải qua mấy lần đau thấu tim gan. Liễu Hoa Hiên, Bách Lý Quân Hoa và chính bản thân Diệp Tiếu đã không ngừng chà đạp lên nàng. Cái gọi là tình si cố chấp, nghiệt duyên bó buộc, chỉ cần nhìn vào họ là hiểu.
Liễu Hoa Hiên bất chấp tất cả dối gạt Diệp Tiếu, cướp nguyên đan của nàng, cho nàng đả kích lớn nhất trong đời. Nàng quyết đoạn tuyệt, rời đi với thân thể không còn nguyên vẹn, với trái tim khoét rỗng. Vậy mà nàng vẫn đến cứu y, vẫn cảm thấy đau đớn khi nghe tên y, vẫn không chịu nổi khi nhìn thẳng vào đôi mắt y. Nàng là không thể yêu, nhưng vẫn chưa thể quên. Nàng lạnh nhạt với y, tránh xa y, có lẽ là cách trả thù tốt nhất rồi. Bởi vì khi nàng rời đi, y đã động lòng, mà nàng thì không bao giờ quay trở lại nữa. Ba vạn năm trôi qua, quá khứ trở thành hư vô. Nỗi đau khắc cốt ghi tâm không thể chỉ một lời xin lỗi là có thể biến mất. Đoạn tình cắt đứt không thể vì hối hận quay đầu mà có thể nối lại. Cho dù không có Bách Lý Quân Hoa, Liễu Hoa Hiên mãi mãi không thể trở lại làm A Hiên của Diệp Tiếu ngày nào.
Tôi vốn vô cùng thống hận y. Tất cả những điều y gây ra năm đó không phải ai cũng có thể chịu đựng nổi. Lời nói cay nghiệt, cảm xúc hờ hững như lưỡi kiếm rạch nát mộng tưởng đẹp đẽ của thiếu nữ. Ba vạn năm qua đi, bi thương khi đó chưa từng biến mất. Tôi chưa từng thấy ai xấu xa như vậy. Sau đó, Diệp Tiếu gặp lại Liễu Hoa Hiên dưới trần gian, coi như tình cờ đi. Ấy vậy mà về sau y có thể gọi nàng đến cứu, nhờ nàng đi tìm Hộ Sinh thảo, trong khi rõ ràng y biết yêu thú canh giữ mạnh đến mức nào. Nếu không có Bách Lý Quân Hoa, nàng hẳn đã chết rồi. Tôi cực ghét y, loại người mất đi mới biết quý trọng.
Về sau, y tỏ ra nhẫn nại theo đuổi Diệp Tiếu, dành cho nàng yêu thương nàng từng mong ước ba vạn năm trước. Song mọi thứ đã quá muộn. Y chẳng thể cứu vãn được gì. Tôi vẫn không thích y. Tuy nhiên, quả thực mối tình đơn phương của y khá đáng thương. Cho dù tất cả là y gây ra, là y đánh mất, nhưng không phủ nhận y đã trả giá tất cả. Cái giá lớn nhất là trái tim của Diệp Tiếu. Ngoài ra, y còn dùng bảy vạn năm tu vi cứu sống nàng. Sau mọi chuyện, y và nàng không còn nợ gì nhau. Y thề với Ngải Mễ sẽ yêu nàng ta. Lúc đó tôi biết y định buông bỏ. Diệp Tiếu không yêu y, cũng chẳng hận y nữa. Y buông tay để nàng đi tìm hạnh phúc của nàng, vì ít nhất, y có thể thấy nàng vui vẻ. Nhưng không ngờ được rằng, cái kết của y lại là như thế…Dạ Tịch (Thái Uyên) từng đề cập trong Phù sinh mộng, Tiếu vong thư, Liễu Hoa Hiên chết sớm. Khi đọc đến đó, tôi có chút xúc động. Tôi đoán, y không thực hiện được lời hứa với Ngải Mễ rồi. Suy cho cùng, tình yêu của y sâu đậm không kém Bách Lý Quân Hoa. Chẳng qua là y đã phụ nàng, đã bỏ lỡ cơ hội tốt nhất. Y đã không lựa chọn quên đi giống Thanh Hòa của Phù sinh mộng, Tiếu vong thư. Liễu Hoa Hiên, là một kẻ đáng trách và đáng thương.
Bách Lý Quân Hoa ban đầu cũng khiến tôi khó chịu. Đứng trên lập trường của Diệp Tiếu, chuyện xảy ra lúc lịch kiếp thật sự đáng giận, dù rằng hắn không sai. Khi đó hắn là vua, hắn quan tâm đến giang sơn xã tắc của hắn. Hắn yêu nàng, nhưng hắn lại không bày tỏ. Tôi chắc chắn hắn yêu nàng, nếu không hắn đã để nàng chết ngoài Thần điện rồi. Chỉ là hắn có những thứ còn quan trọng hơn nàng của lúc đó. Rồi nàng hy sinh, hắn phá Cửu đỉnh, nhập ma, trải qua tình kiếp. Song hắn không đến kịp, vì nàng uống dược, quên mất hắn.
Diệp Tiếu hẳn là không nghĩ đến việc sư phụ của nàng cũng là tiên nhân lịch kiếp. Mà dù có nghĩ đến, nàng sẽ cho rằng đó chỉ là một mối duyên tình ngắn ngủi, sau đó thành người dưng. Đúng với tính cách của nàng. Là nàng không biết, trong suốt ba ngàn năm ròng rã, nàng vui vẻ hưởng thụ cuộc sống, có người lật cả bát hoang tứ hải tìm nàng.
Tôi luôn thích Bách Lý Quân Hoa hơn Liễu Hoa Hiên. Vì chí ít, hắn thực sự yêu Diệp Tiếu ngay từ đầu. Từ khi hắn nhận ra Diệp Tiếu dưới hạ giới, tôi mới biết, chấp niệm của hắn cực kỳ sâu. Nhìn nàng lựa chọn xóa bỏ trí nhớ về hắn, hắn chắc chắn rất đau. Những lời nói tưởng chừng vô thưởng vô phạt Diệp Tiếu nói về tình huống quá khứ càng rạch thêm vào vết thương chưa lành trong trái tim hắn. Hắn từng đứng xa xăm dõi theo hình bóng nàng, từng nghe nàng gào khóc trước đá Tam Sinh, từng chính tay khắc tên hắn và tên nàng khắp viên đá…. Hắn biết nàng còn vướng bận Liễu Hoa Hiên nên thay nàng trả nợ. Những thứ hắn cho nàng không chỉ là để bù đắp, mà còn là chân tâm của hắn. Bách Lý Quân Hoa từng kiêu ngạo xa cách, nay trở thành điên cuồng vì tình. Diệp Tiếu quả thực bị cảm động. Hắn dùng chân tình khiến nàng vui vẻ, khiến nàng yêu lại lần nữa.
Về sự việc Thư Tĩnh, tôi muốn nói rằng, cả hai người đều sai. Bách Lý Quân Hoa nhận nhầm người, bỏ đi ngay trong đêm tân hôn, để lại cho Diệp Tiếu nỗi đau đơn khôn nguôi, tựa như ngày trước Liễu Hoa Hiên dối gạt nàng vậy. Hắn không hề quyết đoán làm rõ ngọn ngành. Chỉ vì gương mặt ấy, tính cách và trí nhớ ấy, hắn đã chấp nhận rằng hắn nhận sai người. Ở bên Thư Tĩnh, hắn cảm thấy sai sai, nhưng vẫn tiếp tục mà không suy ngẫm lại. Còn Diệp Tiếu thì rất quyết tuyệt. Cô Hoa từng phân tích, và đúng là câu hỏi của nàng quá chung chung. Thực sự Bách Lý Quân Hoa không hề biết việc ký hồn. Hắn sai lầm rất lớn, hắn tổn thương Diệp Tiếu sâu sắc, nhưng hắn cũng là nạn nhân. Diệp Tiếu không hiểu, và không tha thứ, bởi tổn thương chính là tổn thương. Nàng ra tay với Thư Tĩnh, theo bản năng, Bách Lý Quân Hoa cản lại. Và kiếm đâm xuyên tim nàng. Một kiếm tiên một kiếm ma, nàng hồn phi phách tán.
Câu hỏi cuối cùng dành cho Bách Lý Quân Hoa quá tàn nhẫn. “Sư phụ, tự tay giết ta, ngươi có vui không?”, lạnh lẽo băng nhọn. Đến Diệp Tiếu còn thừa nhận vậy. Nàng vốn định nói, nàng đã có giấc mơ rất hạnh phúc với hắn, về gia đình của họ. Bách Lý Quân Hoa phát điên. Còn Diệp Tiếu, sau khi được sống lại, lựa chọn trốn tránh. Tôi không đồng tình với cách làm này của nàng lắm vì điều đó tổn thương hắn rất nhiều. Nhưng nó là điều dễ hiểu. Nàng mệt rồi. Hai lần yêu bằng cả trái tim đổi lại toàn thân đẫm máu. Nàng không muốn yêu nữa. Nàng muốn quên hết thảy tất cả mà tận hưởng vui vẻ. Nàng ích kỷ, nàng biết. Hắn cũng biết. Ấy vậy mà hắn vẫn yêu nàng sâu sắc, vẫn vì nàng mà trả lại bảy vạn năm tu vi cho Liễu Hoa Hiên. Hắn chỉ có đúng một điều kiên định nhất, đó là Diệp Tiếu mà thôi. Diệp Tiếu từng đau đớn. Bách Lý Quân Hoa cũng chẳng dễ chịu gì. Giữa họ là vô vàn yêu hận đan xen. Nợ này nợ kia, chẳng mấy chốc, đảo qua đảo lại, cuốn thành một đoàn không phân tách rạch ròi được.
Tôi thích cách Diệp Tiếu hành xử sau khi Bách Lý Quân Hoa chết. Nàng phải sống. Nàng vì những người yêu quý nàng. Chính do từng trải qua nỗi đau ly biệt, nàng hiểu được người ở lại sẽ ân hận, buồn bã ra sao. Nàng không muốn họ phải trải qua nỗi đau ấy. Nàng kiên cường mạnh mẽ, cười nói không thôi. Ai biết được hằng đêm nàng khóc, huyết lệ tuôn rơi, hỏng cả mắt?
Phượng hề, phượng hề quy cố hương,
Ngao du tứ hải cầu kỳ hoàng,
Thời vị ngộ hề vô sở tương,
Hà ngộ kim tịch đăng tư đường.
Hữu diệm thục nữ tại khuê phường,
Thất nhĩ nhân hà sầu ngã trường.
Hà duyên giao cảnh vi uyên ương
Tương hiệt cương hề cộng cao tường.
Hoàng hề hoàng hề tòng ngã tê
Đắc thác tư vĩ vĩnh vi phi
Giao tình thâm ý tâm hoà hài
Trung dạ tương tòng tri giả thuỳ
Song dực câu khởi phiên cao phi
Vô cảm ngã tư sử dư bi.
(Khúc ‘Phượng cầu Hoàng’ – Tư Mã Tương Như)
Tôi thấy vui vì tác giả đã không dừng lại ở chính văn. Cái kết chính văn quá ư tang thương. Cái kết ở phiên ngoại mới đúng hoàn chỉnh.
Phần phiên ngoại xuất hiện thêm Quân Hoàng. Không hiểu sao tôi rất không thích nhân vật này. Cảm giác của tôi với Mặc Tử Dạ không tệ, nhưng với Quân Hoàng thì luôn luôn xấu. Có lẽ là do nàng ta là nguyên nhân gián tiếp Diệp Tiếu chịu bao đau khổ. Và nàng ta là người không có tư cách nói về tình yêu của Diệp Tiếu nhất. Bên cạnh đó, tôi thích những nhân vật phụ còn lại. Tuy đất diễn ít nhưng đều đáng yêu.
